Kỹ thuật chỉnh cân bằng trắng WB

WB Kỹ thuật chỉnh cân bằng trắng (white balance) và blend màu máy ảnh số

(st)

Cân bằng trắng là gì?

Trắng thì đương nhiên là màu trắng rồi nhưng có thể bạn chưa biết là màu trắng chúng ta gặp trong cuộc sống chưa hẳn là màu trắng “chuẩn”. Vì ở trong các môi trường có màu sắc, màu trắng bị áp sắc của các màu sắc trong môi trường đó lên nó. Có thể mắt bạn vẫn nhận biết được màu trắng tương đối chuẩn do cơ cấu của thị giác nhưng sensor máy ảnh của bạn hay tấm phim chúng không giỏi thế. Chúng vẫn bị nhầm. Thế nên khi chúng ta chụp ảnh trong nhà, dươí bóng đèn dây tóc chẳng hạn, ảnh cứ vàng ệch. Và nhất là khi chụp sân khấu thì màu sắc náo loạn cả lên. Và không chỉ màu trắng, màu nào cũng bị áp sắc khi ở trong môi trường.

Vậy thì cân bằng trắng nghĩa là ta xác lập và định nghĩa cho máy ảnh của chúng ta biết màu trắng là thế nào. Và khi có màu trắng chuẩn rồi thì các màu sắc khác cứ tuần tự được nội suy ra đúng bong như thế.

Cân bằng trắng bằng cách nào?

Bằng cách xác lập đúng môi trường bạn đang chụp ảnh cho cái “thằng” máy ảnh hiểu. Trên máy digital của các bạn nó có các chế độ sau:

- Auto WB: cái này thì không chấp rồi nhưng lưu ý không phải lúc nào Auto cũng đúng được vì nó chỉ được gán dải nhiệt độ màu từ 3000K-7000K thông thường mà thôi (nhiệt độ màu là rì, tớ sẽ vắn tắt ở dưới), vượt ngoaì ngưỡng đó, máy bái bai chào và ngay trong khoảng ấy máy cũng không “tính” chính xác chi li được.
- Chỉnh WB theo các chế độ WB có sẵn: Ngoài trời, trơì có mây, mưa, mù, đèn dây tóc (Tungsten), Đèn huỳnh quang, đèn flash.. Cái này thì chính xác hơn Auto một tí nhưng cũng không chính xác lắm.
- Chỉnh WB bằng nhiệt độ màu (K)

Nhiệt độ màu: được định nghĩa “là nhiệt độ của vật đen tuyệt đối mà bức xạ của nó cùng màu với bức xạ của Vonfram”. Nhiệt độ màu có đơn vị là độ Kelvin (độ K). Màu đen ứng với nhiệt độ màu là 0 độ K Một điều cần chú ý phân biệt là khi nói đến nhiệt độ màu của vật thì ta đang nói tới độ sáng của vật đó, chứ không phải nhiệt độ của nó.

Hãy xem bảng nhiệt độ màu Kelvin trong các điều kiện ánh sáng khác nhau. Chú ý là các giá trị này chỉ mang tính tương đối do có nhiều yếu tố có thể tác động đến nhiệt độ màu. Trong điều kiện ngoài trời, góc của mặt trời và điều kiện của bầu trời (mây, sương mù, bụi…) có thể làm tăng hoặc giảm nhiệt độ màu. Ở trong nhà thì nhiệt độ màu thay đổi theo tuổi của bóng đèn, điện áp, loại hắt sáng.

1000K Ánh nến, đèn dầu (Candles; oil lamps )
2000K Trời tờ mờ sáng, đèn Tungsten yếu (Very early sunrise; low effect tungsten lamps)
2500K Đèn trong nhà bạn (Household light bulbs )
3000K Đèn Studio (Studio lights, photo floods)
4000K Đèn Flash đánh thẳng (Clear flashbulbs)
5000K Ánh sáng trời bình thường, ánh sáng đèn Flash điện tử (Typical daylight; electronic flash)
5500K Trời hửng nắng
6000K Trời trong,có nắng (Bright sunshine with clear sky)
7000K Trời nắng nhiều mây (Slightly overcast sky)
8000K Trời sáng trắng (Hazy sky)
9000K Trời nắng to, lác đác mây (Open shade on clear day )
11,000K Trời nắng, trong xanh (Sunless blue skies )
20,000+K Trên vùng núi, trời nắng to, lác đác mây (Open shade in mountains on a really clear day)
….
Nhận biết được bảng nhiệt độ màu, ta có thể set WB theo nhiệt độ màu K để có tấm ảnh không bị áp sắc, màu sắc của chủ thể trong ảnh lên đúng như ý muốn.

- Chỉnh Custom White Balance: Cách này là chính xác nhất tuy nó hơi thủ công nhưng tơí nay dù máy móc tân tiến lắm rồi nhưng bạn vẫn thấy các nhà quay phim vẫn thường Cân bằng trắng bằng cách dùng một tấm giấy trắng đặt trong môi trường muốn quay để set WB. Kinh nghiệm của tôi cũng vậy, nhìn màu sắc toán loạn quá thì tôi vẫn lấy 1 tờ giấy trắng ra, không có giấy thì mượn lưng áo trắng của bạn nào đấy, còn nếu không có nữa thì đành nhờ cô nào da thật trắng, nhờ cô ấy vén …bụng lên rồi chụp 1 phát để set WB cũng ổn.

Bạn chụp màu trắng âý rồi, nhìn trong máy có thể nó đỏ quạch, nhưng hề gì, bạn “bẩu” “thằng máy : ĐÂY, CÁI “CON” ĐỎ QUẠCH NÀY LÀ MÀU TRẮNG NHÉ! và từ đó đảm bảo màu sắc sẽ ngon lành ngay.

Chuẩn nhất là bạn dùng một tấm grey-card 18% làm chuẩn. Miếng bìa này có bán tại các camera shop. Đặt miếng bìa này phía trước ống kính sao cho nó lấp đầy khung ngắm, được chiếu sáng trực tiếp trong cùng một điều kiện ánh sáng và không bị bóng đổ của vật nào in lên. Chụp tấm bìa đó rồi nạp vào mục Custom White Balance trong trình đơn máy. Từ việc phân tích màu mẫu trung tính này, máy ảnh sẽ suy ra phải thực hiện WB như thế nào cho đúng và ghi nhận chính xác các màu sắc khác của khung cảnh.

Cácn nạp như sau: Chụp mẫu xong, set WB về Custom để ứng dụng hành động vừa thao tác ban nãy. Tức là bác nhấn nút WB trên thân máy (với Canon), có các tùy chọn Auto, Sunny, Cloudy… bạn chọn mục cuối cùng là Custom. Vào Menu, tìm mục Custom WB (với Canon, nó nằm ngay dước mục Metering), nó sẽ hiện ra ảnh mẫu grey-card mà bạn vừa chụp, bấm SET – máy sẽ hỏi “Use WB data from this image for Custom WB” – OK là xong.

Hiệu quả khác khi “nghịch” Cân bằng Trắng

Trên kia các bạn đã biết cách cân bằng trắng cho đúng để chụp ảnh ra đúng màu sắc vfa ánh sáng. Đôi khi bạn có thể nghịch đôi chút bằng cách set WB theo ý mình để có được tấm ảnh có hiệu quả lạ về màu sắc. Cái này thì tùy mắt mỗi bạn vì thực sự về màu sắc thì chẳng ai dạy ai được. Ngay trong trường thì ngươì ta cũng chỉ dạy về bố cục, đưòng nét, mảng khối, ánh sáng…. chứ chả ai dạy về màu đâu.

Vài ví dụ minh họa:

Two monks in the break time of the 3rd International Buddhists Conference organized in Bangkok, Thailand May 2005

Tấm ảnh này đáng nhẽ ra vơí ánh sáng bên ngoài hắt vào thế này, nhiệt độ màu của nó cũng không thấp lắm, chắc cũng độ 3800-4200K nhưng mình quyết định set xuống thấp gần 3000K, do đó ảnh có màu xanh. Trong hoàn cảnh này thì làm nổi bật được chủ thế là các nhà sư đang xem tranh. Nói chung là …điệp (haha..mình để các bạn khen nốt!)

Full moon – Sáng trăng
06.2009

Đây cũng là 1 trường hợp khác mình set nhiệt độ màu thấp để tạo màu xanh tự nhiên

a fashion show
photo by Na-Son Nguyen(c)copyright.

WB tốt rất hữu dụng đặc biệt khi chụp sân khấu vì đa phần trên sân khâú người ta để ansh sáng rất đỏ, vàng. áp sắc loạn lên cả. Nếu bạn set WB tốt, ảnh bạn sẽ trong, đẹp chứ không đỏ quạch và bết màu.

The national group dance contest 3 – 2007
photo by Na-Son Nguyen(c)copyright.

Chỉnh WB đúng thì màu da sẽ lên đẹp, phỏng ạ?!

Đại khái thế!

Nguồn: Na-Son Nguyen

Thủ thuật nhỏ cho các bạn blend màu trực tiếp trên máy.

Khi chúng ta set WB, định nghĩa màu trắng trong môi trường chụp, thay vì chụp màu trắng trong môi trường đang chụp và chỉ cho máy biết màu trắng trong môi trường đang chụp sẽ hiển thị như vậy, chúng ta có thể dùng màu khác để set WB, tạo ra hiệu ứng màu đơn giản ko cần qua photoshop.
Khi chúng ta chụp màu vàng và dùng nó set WB (nôm na đánh lừa máy đó là màu trắng), thì khi chụp, ảnh sẽ cho ra sắc xanh.

Nếu dùng màu xanh dương để set WB, thì ảnh chụp sẽ cho ra sắc vàng.

Tương tự màu xanh lá cây thì cho ảnh sắc đỏ, và màu đỏ thì cho ảnh có sắc xanh lá cây.

Đây là ảnh mình chụp

Dùng một ảnh chụp màu xanh để set WB thì ảnh sẽ như thế này

Còn dùng ảnh chụp màu vàng set WB thì ảnh chụp ra màu như vầy

Tương tự với màu đỏ

Xanh lá cây

Mình nghĩ cái này sẽ có ích với những bạn mới tập làm quen với máy ảnh số như mình, trong việc tìm hiểu kỹ thuật thiết lập trên máy ảnh để có tấm hình như ý và đơn giản.

Đọc tiếp: Kỹ thuật chỉnh cân bằng trắng (white balance) và blend màu